Περί Βιώσιμης Ανάπτυξης

Η Βιώσιμη Ανάπτυξη βρίσκεται πλέον στα χείλη όλων, είτε πρόκειται για κυβερνητικούς παράγοντες ή στελέχη της αυτοδιοίκησης, είτε για επιχειρηματίες, είτε για ακτιβιστές μη κυβερνητικών οργανώσεων ή ακαδημαϊκούς και ερευνητές. Και αν και έχουν διατυπωθεί πολλοί ορισμοί της βιώσιμης ανάπτυξης, ο πλέον περιεκτικός παραμένει ο ορισμός του Brundtland Report (1987) ως «…η ανάπτυξη που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παρόντος χωρίς να υπονομεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ανταποκριθούν στις δικές τους».

Ο κόσμος μας αλλάζει. Κάθε δευτερόλεπτο, ο πληθυσμός του πλανήτη αυξάνεται κατά 2 άτομα και το 2050 θα υπερβαίνει τα 9 δισεκατομμύρια. Την ίδια ώρα που κάθε 20 δευτερόλεπτα ένα παιδί πεθαίνει από έλλειψη υγειονομικής περίθαλψης.

Ο ρυθμός αύξησης της κατανάλωσης νερού είναι σήμερα υπερδιπλάσιος του ρυθμού της πληθυσμιακής αύξησης. Ταυτόχρονα, δυο εκατομμύρια τόνοι λυμάτων αποστραγγίζονται κάθε μέρα στο υδατικό περιβάλλον ενώ, στις αναπτυσσόμενες χώρες, το 70% των βιομηχανικών αποβλήτων αποβάλλονται ακατέργαστα και μολύνουν τα υδατικά αποθέματα.

Οι διαθέσιμοι φυσικοί πόροι μειώνονται και κάποιοι ήδη σπανίζουν. Όμως, μόνο το 1% των υλικών που διοχετεύονται στην κατανάλωση παραμένουν σε χρήση 6 μήνες μετά την πώληση.

Το κλίμα αλλάζει. 167 χώρες συμφώνησαν το 2009 ότι η μέγιστη αύξηση της θερμοκρασίας που μπορούν να αντιμετωπίσουν είναι 2°C. Είμαστε ήδη στους 0.8°C. Και ξέρουμε ότι τα 4/5 των γνωστών σήμερα ορυκτών καυσίμων δεν θα έπρεπε ποτέ να καούν.

Το World Business Council for Sustainable Development, στο Global Network του οποίου συμμετέχει το Συμβούλιο ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, θέτει ως στόχο του «το 2050, 9 δισεκατομμύρια άνθρωποι να ζουν σε ικανοποιητικές συνθήκες μέσα στα όρια του πλανήτη». Όμως ήδη σήμερα, η ανθρωπότητα καταναλώνει σε ετήσια βάση 80% περισσότερο από όσα μπορεί να μας δώσει η γη. Η ανάπτυξη, λοιπόν, με όρους αποκλειστικά οικονομικής μεγέθυνσης ανήκει στο παρελθόν. Όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, η αύξηση του πληθυσμού, η κλιματική αλλαγή, η επιβάρυνση του περιβάλλοντος, η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων, η ενεργειακή φτώχεια, η έλλειψη τροφίμων και νερού, οι κοινωνικές ανισότητες κλπ. διαμορφώνουν μια παγκόσμια απειλή που όμοιά της δεν έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα στο παρελθόν. Κάτι πρέπει να αλλάξει και η αλλαγή δεν μπορεί να περιμένει. «Ο χρόνος της συζήτησης τέλειωσε. Έχουμε χρόνο μόνο για δράση» (Peter Baker, WBCSD President).

Οι επιχειρήσεις αποτελούν τα πιο δημιουργικά κύτταρα των σύγχρονων κοινωνιών. Είναι αυτές που αντιλήφθηκαν τη σοβαρότητα της απειλής και ανέλαβαν δράση. Είναι αυτές που αντιλήφθηκαν ότι η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι πλέον μία μεταξύ άλλων επιλογών αλλά το «core business» της δραστηριότητάς τους.

Geoff Kendall, 2013

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι επιχειρήσεις αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο για την αλλαγή. Είναι αυτές που έχουν τη βούληση αλλά και τις δεξιότητες για να πρωτοστατήσουν. Και είναι αυτές τις οποίες και η κοινωνία εμπιστεύεται για να το επιτύχουν. Όλο και περισσότερες αναθεωρούν τις στρατηγικές τους και τις οργανωτικές τους δομές και αυτοδεσμεύονται στη βιώσιμη ανάπτυξη, στον απολογισμό της δράσης τους προς την κοινωνία, στη συστηματική μέτρηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων των δραστηριοτήτων τους και στην ενσωμάτωση αυτών των επιπτώσεων στα οικονομικά τους μεγέθη. Η επιχειρηματικότητα αλλάζει δραστικά σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, σε μια παγκόσμια αγορά ανταγωνιστική αλλά και απαιτητική και ευαίσθητη.

Η αυτοδέσμευση στη βιώσιμη ανάπτυξη, στην υπεύθυνη επιχειρηματικότητα και στη διαφάνεια οριοθετεί αυτή την αλλαγή και υποδεικνύει την επιλογή της βιωσιμότητας και στους υπόλοιπους κοινωνικούς εταίρους (κυβερνήσεις, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, κοινωνία των πολιτών). Την επιλογή της ανάπτυξης στους άξονες της εξωστρέφειας, της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας, για μια παραγωγική οικονομία με σεβασμό στο περιβάλλον, που θα δημιουργεί θέσεις εργασίας και μια συνεκτική κοινωνία.